شاید برای شما هم این سوال وجود داشته باشد که با وجود اینکه سیستم‌های مدیریت دارایی‌های سازمانی (EAM) و سیستم‌های مدیریت منابع سازمانی (ERP) هر دو سیستم‌هایی با قابلیت‌های زیاد هستند اما کدامیک از این دو بهتر است برای مدیریت دارایی‌های سازمان مورد استفاده قرار گیرد؟ کلیدی ترین تفاوت EAM و ERP در چیست؟ پاسخ درست برای هر سازمانی می‌تواند متفاوت باشد. درواقع پاسخ درست در جواب شما به سوال زیر نهفته است:

نیازهای شما چیست و چرا فکر می‌کنید EAM یا ERP کارگشاست؟

در این مقاله به شما کمک می‌کنیم تا تصویر شفاف‌تری از EAM و ERP به دست بیاورید و خودتان بتوانید تصمیم بگیرید که کدام ابزار برای شما کارگشاست.

کلیدی‌ ترین تفاوت EAM و ERP چیست؟

بیایید ابتدا با نرم افزارهای ERP و EAM و تفاوت‌های کلیدی آن‌ها آشنا شویم. کلیدی ترین تفاوت EAM و ERP این است که سیستم‌های EAM معمولا (دقت شود معمولا) مدیریت دارایی ‌های فیزیکی را بهتر انجام می‌دهند درحالی که سیستم‌های ERP در مدیریت مالی سازمان بهتر عمل می‌کنند.

انواع سیستم‌ها و نرم افزارهای مدیریت نگهداری و تعمیرات

در مقاله “تفاوت CMMS و EAM چیست؟” در مورد انواع سیستم‌ها و نرم افزارهای مدیریت نگهداری و تعمیرات CMMS و EAM ها صحبت کردیم. حال به معرفی ERP ها می‌پردازیم:

ERP نرم‌افزار مناسبی برای مدیریت کسب‌وکار و کارکردهایی مانند فناوری اطلاعات و امور مالی، تولید و فروش و… است و به‌خوبی می‌تواند این فرایند­ها را مدیریت کند. سیستم ERP، نرم‌افزاری است که به سازمان اجازه می‌دهد تا از یک سیستم دارای برنامه‌ها یا ماژول‌های یکپارچه برای مدیریت فعالیت‌ها استفاده کند و معمولا به‌گونه‌ای طراحی‌شده است که تمامی فعالیت‌های شرکت را در یک مرکز داده واحد ترکیب می‌کند و فناوری‌های ناسازگار و تکراری را از بین می‌برد. مزیت اصلی ERP این است که غالب فعالیت‌ها و فرایندهای شرکت را در داخل یک نرم افزار و پایگاه داده مدیریت می‌کند.

ERP هایی که امروزه توسعه پیدا کرده‌اند غالبا نرم افزارهای مالی و حسابداری بوده‌اند که به مرور سایر نیازهای اتوماسیونی سازمان را نیز پوشش داده‌اند و به یک مرجع واحد برای مدیریت فرایندهای سازمان تبدیل شده‌اند. پر واضح است که این گونه ERP ها بخش‌های مالی و حسابداری قوی دارند ولی در حوزه مدیریت دارایی‌های سازمان ضعیف‌تر هستند.

از طرفی برخی از ERP ها نیز مسیر معکوسی پیموده‌اند. یعنی در ابتدا EAM بوده‌اند و سپس فرایندهای دیگر سازمان را به خود اضافه کرده‌اند و به سیستم یکپارچه تبدیل شده‌اند. در یک نگاه کلی نرم افزارهای CMMS ،EAM وERP را به صورت شکل زیر دسته بندی کرد.

فواید استفاده از سیستم های مدیریت نگهداری و تعمیرات

در ادامه توجه شما را به نتایج تحقیقات جهانی گزارش شده در مورد ERP و EAM که توسط یک شرکت نفتی بزرگ انجام شده جلب می‌کنیم.

یک شرکت نفتی، دو پالایشگاه با ظرفیت تولید بیش از 140,000 بشکه در روز در اختیار دارد. اخیراً این شرکت درگیر فرایند دقیقی برای ارزیابی و انتخاب نرم‌افزار جامع مدیریت دارایی بوده است. آن‌ها بهترین نمونه‌های سیستم‌های EAM موجود را با ماژول‌های مشابه در سیستم ERP، با تمرکز بر عملکرد، سهولت، و کارایی در استفاده مقایسه کرده‌اند. ازجمله فاکتورها و موارد کلیدی که ارزیابی‌شده است شامل قابلیت حرکت بین ماژول‌های مختلف سیستم، مدیریت دارایی، مدیریت کار، برنامه‌ریزی و زمان‌بندی، قابلیت اطمینان، هماهنگی توقفات، ردیابی پروژه‌های سرمایه‌ای، مدیریت انبار، خرید، مدیریت تأمین‌کنندگان، حسابداری و گزارش دهی است.

با مقیاس امتیازدهی تا سقف 200 امتیاز، ارزیابی به چنین نتایجی منجر شد:

این شرکت تصمیم گرفت که برای مدیریت دارایی‌های خود به‌جای سیستم ERP با سیستم EAM پیش برود. معاون تولید این شرکت این موضوع را به‌خوبی بیان می‌کند:

مدیریت دارایی‌ها، بالاترین اولویت ما است. ما برای موفقیت بر دارایی‌هایمان تکیه‌داریم. بنابراین، وقتی از ابزارهای فناوری صحبت می‌شود، بهترین چیزهایی را می‌خواهیم که می‌توانند به ما دررسیدن به اهدافمان کمک کنند. ابزارهایی که عملکرد فوق العاده دارند، کار با آن‌ها آسان است و به‌راحتی تجمیع می‌شود و در فرایندهای مدیریت دارایی های فیزیکی باعث اتلاف هزینه‌ها نمی‌شوند. سیستم EAM این ملاک‌ها را برآورده می‌کرد و بهترین انتخاب برای ما بود.

امروزه ERPهایی تولید و در دسترس قرار گرفته‌اند که نیازهای مدیریت دارایی های فیزیکی را نیز تا حد خوبی پوشش می‌دهد. و همچنین EAMهایی وجود دارند که به سمت ERP شدن حرکت کرده‌اند. در جدول زیر تفاوت‌های رایج سیستم های EAM در برابرERP را در جدول زیر با یکدیگر مقایسه کرده‌ایم:

همانطور که می‌بینید، استفاده از هر کدام از این دو مزایایی به همراه دارد و حتی سازمان می‌تواند از هردوی این سیستم‌ها استفاده کند. در دنیا هنوز تفکر استفاده از سیستم ERP برای اینکه تمامی امور سازمان را تحت پوشش قرار دهد، رواج دارد ولی این تفکر به خصوص در سازمان‌های تجهیز محور ادامه نخواهد یافت. بطور سنتی گفته می‌شود که هردوی این سیستم‌ها را می‌توانید با استفاده از استراتژی یکپارچه‌سازی مؤثر، به همدیگر مرتبط کرد و به آن‌ها اجازه داد که کارهایی که در آن‌ها بهترین هستند را انجام دهند. ولی نکات مهمی وجود دارد که باید به آن توجه کرد. مثلا سیستم‌های بزرگ‌تر و دارای «کاربردهای متعدد و توانمندتر» مانند ERP، چندان کاربرپسند نیستند و پیاده‌سازی و یادگیری این سیستم‌ها نیز معمولاً دشوارتر است و نیاز به زمان و صبر و حوصله و البته نظم و برنامه‌ریزی زیادی دارد و به همین دلیل، کاربران کمتر از آن‌ها استفاده می‌کنند یا از تمام امکانات آن‌ها بهره نمی‌برند. امروزه بیش از 70 درصد سیستم‌های ERP در هنگام اجرا از دستیابی به اهداف خود ناکام مانده‌اند و به‌طور معمول فقط از 20 تا 30 درصد از قابلیت‌های سیستم بهره‌برداری می‌شود و این به علت همین مشکلات است.

بسیاری از سازمان‌های متکی به تجهیز، به هردوی سیستم‌های EAM و ERP نیاز دارند تا با یکدیگر به اجرای برنامه استراتژیک سازمان کمک کنند. اما با توجه به تفاوت‌های ERP و EAM ، هر کدام اهدافی متمایز، مشخص و دارای ارزش‌افزوده را ارائه می‌دهند. در نهایت می‌توان این گونه جمع‌بندی نمود که سیستم‌های EAM و ERP در تلاشی بی‌وقفه برای کمک به انجام فعالیت‌های سازمان، با یکدیگر همکار هستند و نه رقیب. و این شمایید که با توجه به نیاز و بلوغ سازمان تصمیم می­‌گیرید که کدام یک یا هر دو و یا سیستمی که ترکیب مناسبی از هر دو را ارائه می‌دهد، برای سازمانتان تهیه کنید.

شرکت مشاوره مدیریت دارایی های فیزیکی پمکو با کادری مجرب و متخصص از کارشناسان با تجریه در حوزه­ سیستم‌های پشتیبان نگهداری و تعمیرات در کنار شماست تا بهترین راهکارهای نرم افزاری را متناسب با نیاز سازمانتان شناسایی کنید و سازمانتان را به بلوغ برسانید.