به صورت سنتی هدف از برون سپاری بهره برداری و نگهداشت در مجتمع های صنعتی افزایش تولید در کنار کاهش هزینه های بهره برداری است. اما تنها توجه به یک یا دو عامل در ارزیابی عملکرد قرارداد برون سپاری بهره برداری و نگهداشت (O&M) کافی نیست. نگاهی جامع به اهمیت شاخص های مدیریت دارایی های فیزیکی و بهره گیری از فناوری های جدید کلید ایجاد جریان پایدار بازگشت سرمایه و افزایش بهره وری است.
وقتی به ارزیابی عملکرد قرارداد برون سپاری بهره برداری و نگهداشت (O&M) یک مجتمع صنعتی همچون یک پالایشگاه گاز اشاره می شود در اولین نگاه مجموعه ی گسترده ای از فعالیت های نظارتی و محاسباتی برای محاسبه درآمد افزایش یافته و یا هزینه های کاهش داده شده به ذهن می رسد. اما تنها توجه به شاخصهای مالی و افزایش تولید نمی تواند راهگشای مدیران در مدیریت برون سپاری باشد. توجه به مدیریت عملکرد با استفاده از شاخصهای مدیریت دارایی های فیزیکی (شاخص های نگهداری و تعمیرات) به صورت جامع از الزامات ارزیابی عملکرد قرارداد برون سپاری بهره برداری و نگهداشت (O&M) است.
از شاخصهای کلیدی عملکرد در مدیریت دارایی های فیزیکی میتوان از شاخصهای خانواده قابلیت اطمینان همچون متوسط زمانی که یک قطعه یا دستگاه پس از شروع به کار، به اولین خرابی خود میرسد (Mean Time to Failure) نام برد. در کنار آن توجه به کمیت و کیفیت محصولات، هزینهها، ارزیابی و پیادهسازی فناوریهای نوین و حوزه HSE از موضوعاتی است که باید در مدیریت و ارزیابی عملکرد قرارداد برون سپاری بهره برداری و نگهداشت (O&M) توجه شوند. لازم است در هر کدام از این حوزه ها شاخصهای همگن را – با الزامات کیفی ویژه بودن، قابل اندازهگیری، قابل دسترسی و واقع گرایانه و مدت پذیرکه به اصطلاح SMART نامیده میشوند- تعریف و بر محاسبه آنها نظارت داشت. شاخصهای مدیریت دارایی های فیزیکی علاوه بر ارزیابی تاثیر برون سپاری بهره برداری و نگهداشت، در توجیه خرید تجهیزات جدید، اصلاح برنامه ها و استخدام کارکنان نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
همانطور که گفته شد میتوان فراخور نیاز واحد و استراتژیهای برون سپاری خدمات بهره برداری و نگهداشت (O&M) مجموعه از شاخص ها را جهت ارزیابی برنامه های جاری تدوین و محاسبه کرد. مهمترین نکته در تعریف شاخص ها توجه به استاندارد و مکفی بودن آن ها است. لازم است در شاخص های انتخاب شده روش معتبر و استاندارد محاسبه مشخص باشد. و با کمک آن ها بتوان نقاط ضعف و قوت را شناسایی و گزارش کرد. در ادامه به بعضی از شاخص های مهم قابل استفاده در ارزیابی عملکرد قرارداد برون سپاری بهره برداری و نگهداشت مجتمع های صنعتی همچون صنعت نفت و گاز اشاره شده است:
نسبت حجم بهره برداری واقعی به کل ظرفیت بهره برداری از واحد یا تجهیز. این فاکتور را می توان بر اساس اهداف مشخص شده در قرارداد نیز به صورت تولید واقعی به کل ظرفیت مشخص شده بازنویسی کرد.
این نسبت می تواند شاخصی برای درک بهتر میزان بارکاری و کیفیت برنامه ریزی و زمانبندی فعالیت های کارکنان است.
شاخصی برای سنجش مسائل مربوط به بار کاری و تاثیرگذاری برنامههای نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و نگهداری و تعمیرات پیشگویانه.
به صورت معمول با تعداد حوادث گزارش شده و یا زمان از دست رفته در حوادث محاسبه می شود. شاخص مناسبی برای رسیدن به تصویری از ایمنی مجتمع است.
محاسبه دقیق قطعات یدکی لازم از مهم ترین عناصر مدیریت هزینه است و می تواند نشانگر دقت مدیریت مجتمع در کنترل هزینه ها باشد.
حجم اضافه کاری هفتگی و ماهانه ثبت شده نشان دهنده بارکاری و دقت برنامه ریزی است.
کیفیت بهره برداری و نگهداشت یک مجتمع ارتباط مستقیم با کاهش تخلیه مواد اولیه (به طور مثال سوزاندن گاز در فلر) و ایجاد دیگر انواع آلودگی های زیست محیطی دارد.
نرخ غیبت بالا یا متغیر می تواند علامتی از روحیه کاری پایین کارکنان باشد. بالا بودن نرخ غیبت تبعات بالای اقتصادی برای مجتمع خواهد داشت.
تغییر مداوم کارکنان نیز یکی از نشانههای پایین بودن روحیه و یا تعهد کارکنان است. علاوه بر هزینه های مستقیم تغییر مداوم کارکنان، این موضوع میتواند خطر و هزینههای اشتباه کارکنان کم تجربه تر را به دنبال داشته باشد.
لازم است که توجه شود شاخصهای نام برده شده تنها بخشی از شاخصهای متداول در مدیریت برونسپاری بهرهبرداری و نگهداشت است. در هر مجتمع صنعتی لازم است بر اساس اهداف، سیاستها و راهبردهای سطح بالا تعدادی از شاخص ها به عنوان شاخصهای کلیدی عملکردی انتخاب و در تصمیمگیریها مورد استفاده قرار گیرند.
مراجع: