مطالعه موردی پروژه مطالعه اقتصادی به کارگیری الکتروموتور به جای توربین در یک پالایشگاه

درس‌آموخته‌ها، نتایج، صرفه‌جویی‌ها و هزینه‌یابی چرخه عمر

همزمان با تشدید تحریم‌ها و خروج پیمانکاران اروپایی سازنده توربین‌ها از کشور در یکی از پالایشگاه‌ها یک مسأله مطرح شد:

آیا در شرایط فعلی و خاص پالایشگاه به کارگیری توربین منافع اقتصادی بیشتری دارد یا جایگزینی آن؟

یادآوری: نتایج این پروژه که در شرکت بین المللی پمکو انجام شده است، فقط برای سازمان مورد مطالعه کاربرد دارد و به دلیل تغییر در شرایط بهره‌برداری، تولید، فنی و … نسبت به سایر سازمان‌ها می‌تواند جواب مشابه صادق نباشد هر چند که با ایده گرفتن از ابزارهای مطالعه هزینه چرخه عمر تجهیزات می‌توانید برای سازمان خود تصمیم‌سازی نمایید.

بر اساس این بررسی مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر انتخاب سناریو (سناریو یعنی گزینه‌ها و راهکارهایی که در پروژه‌های این چنینی باید بررسی شوند و بهترین آن‌ها انتخاب شود)، میزان تولید ازدست‌رفته به دلیل تعمیرات پیشگیرانه و اضطراری است. سناریوها برای 15 سال (این مدت برای این مسأله خاص انتخاب شده و برای سایر مسائل متفاوت است)، تمام هزینه­‌های اصلی از جمله نصب و ساخت Substation را لحاظ نموده است.

با توجه به غیر فعال بودن توربین در زمان تحریم‌ها، مطالعات نشان داد واحد تبرید در 4 ردیف گازی به طور میانگین دو سال از مدار خارج بوده و تقریباً بیش از 1.1 میلیارد دلار تولید از دست رفته وجود داشت.

بر اساس تمام این فاکتورها، ادامه روند فعلی و استفاده از توربین حتی با در نظر نگرفتن ریسک پشتیبانی شرکت سازنده و تحریم­‌ها، نسبت به به­ کارگیری الکتروموتورها با اختلاف زیادی پرهزینه‌تر است. هزینه به‌کارگیری الکتروموتور (شامل تولید ازدست‌رفته، مصرف برق، نصب و راه‌اندازی و…) با نرخ بهره 10 درصد حدود 237 میلیارد تومان برای 15 سال برای هر ردیف گازی خواهد بود درحالی‌که ادامه وضعیت فعلی با توربین‌های موجود 580 میلیارد تومان هزینه در 15 سال آینده خواهد داشت. به‌عبارت‌دیگر تغییر در شرایط فعلی سالیانه بیش از 22 میلیارد تومان در سال افزایش سود پالایشگاه به ازای هر ردیف گازی فعال را منجر می‌شود و به عبارت بهتر سرمایه‌گذاری خرید و نصب الکتروموتور (به همراه گیربکس دور متغیر) در حدود 18 ماه جبران می‌شود و این زمان بازگشت سرمایه از طریق آنالیز حساسیت­‌های متفاوت و حداکثری است.

در این پروژه چهار سناریو اصلی مورد بررسی قرار گرفت. (به دلیل محرمانگی اطلاعات ذکر چهار سناریو ممکن نیست)

همانطور که در نمودار بالا مشاهده می‌کنید علی رغم آنکه هزینه اولیه سناریو دوم بیشتر از سناریو اول بود، اما در طی 15 سال و بعد از در نظر گرفتن ارزش زمانی پول، سناریو دوم که به سیستم الکتروموتور به جای توربین اشاره دارد بهترین سناریو بود.

در هر سناریو هزینه‌های زیر بررسی شد:

1. هزینه نصب
2. هزینه ساخت
3. هزینه پیمانکار
4. هزینه‌های تولید از دست رفته در هر سال برای تعمیرات اضطراری و تعمیرات روتین
5. هزینه مصرف سوخت
6. هزینه مدیریت ریسک
7. هزینه آموزش سیستم جدید
8. هزینه توسعه زیرساخت‌های برق‌رسانی
9. هزینه‌های خرید
10. هزینه حمل
11. هزینه سیستم‌های پشتیبانی
12. درآمد ناشی از فروش
13. درآمدهای ناشی از تولید محصولات باکیفیت‌تر
14. و سایر درآمدها و هزینه‌های جزئی