در بسیاری از صنایع، به ویژه آنهایی که وابستگی زیادی به تجهیزات و داراییهای فیزیکیشان دارند، ایمنی، دسترس پذیری، قابلیت اطمینان و در یک کلام عملکرد تجهیزات از اهمیت ویژهای برخوردار است. هزینه سالانه عدم عملکرد بهینه تجهیزات بسیار بالاست و روشها و تکنیکهای مختلفی جهت تحلیل و بهبود این عملکرد طی دهههای اخیر توسعه یافتهاند.
در این راستا، اطلاعات تجهیزات، شامل اطلاعات و ویژگیهای فنی و مهندسی، خرابیهای بالقوه و بالفعل و اقدامات مدیریتی برای پیشگیری و رفع آنها، اهمیتی دوچندان یافته است. بسیار مهم است که این اطلاعات زیرساختی بتواند در دسترس واحدهای مختلف قرار گرفته، سالم و قابل استفاده باشند، به راحتی تبادل شده و البته به روز باشند. همچنین بر روی این زیرساخت باید بتوان سالهای طولانی فرایند بلندمدت جمع آوری و به روزسازی اطلاعات را براساس استراتژی معتبر و زندهای ادامه داد. بدین ترتیب جمع آوری و ایجاد زیرساخت دادهای به روز، تبدیل به یک الزام سرمایهگذاری ارزشمند برای سازمان میشود.
برعکس آنچه بسیاری از افراد با ترند شدن عباراتی مانند Big Data و Machine Learning در مورد تحلیل داده در ذهن دارند (که شاید عصر آینده دوره استفاده از انبوه دادههای نابسامان روی هم ریخته شده است)، اما واقعیت این است که تمامی این رویکردهای نوین از مسیر ساختاردهی به اطلاعات عبور میکنند و در چرخه عمر اطلاعات، هرچه فرایند ساختاردهی هوشمند، زودتر انجام شود ارزش اطلاعات برای سازمان بیشتر خواهد بود.
در نتیجه برای استفاده تحلیلی از اطلاعات در نرم افزارهای پشتیبانی و مدیریت از دارایی های فیزیکی، بسیار مهم است که ماژول اطلاعات تجهیز بسیار توانمند بوده و اطلاعات تجهیزات نیز به درستی در آن پیاده شوند.
اطلاعاتی از تجهیزات که در نرم افزار باید مدیریت شوند را میتوان به دو بخش یا منبع اصلی تقسیم نمود:
(1) اطلاعات تجهیز/طبقهبندی؛
(2) اطلاعات رویدادها.
به طور معمول، اطلاعات تجهیز/طبقه بندی در ماژول مدیریت اطلاعات تجهیزات Asset Register مدیریت میشوند و اطلاعات رویدادها (events) شامل خرابیها و نت نیز (اگر ماژول مدیریت کار نگهداشت به درستی طراحی و پیادهسازی شده باشد) در فرایند اجرای کارهای نگهداری و تعمیرات، جمع آوری شده و ساختار مییابند.
درنتیجه زیرساخت و گام اول اصلی، ایجاد طبقهبندی و کلاسبندی صحیحی از تجهیزات در ماژول Asset Register است که در آن روابط سلسه مراتبی تجهیزات و مرزبندیهایشان نیز روشن میشود.
بالاتر بودن اولویت سیستمها میزان تمرکز بر جزئیات موضوع را توجیه مینماید. همین نگاه سیستمی –کارکردی و اولویتشان در سطح بعدی باید به اولیت بندی تجهیزات ختم شود و با توجه به تنوع تجهیزات حتما لازم است که کلاسبندی مناسبی نیز انجام گردد؛ در هر کلاس بر اساس اولویت باید زمان کافی برای شناسایی نیازمندیهای اطلاعاتی آن کلاس صرف گردد.
به طور کلی میتوان برخی اطلاعات را برای همه تجهیزات مد نظر قرارداد اما قسمت قابل توجهی از اطلاعات برحسب نوع کلاس تجهیز متفاوت خواهد بود. توانایی پوشش دهی کلاسبندیها و انعطاف پذیری کافی با توجه به سرعت تغییرات در دانش مدیریت داراییها از ویژگیهای کلیدی برای نرم افزاری است که بدین منظور مورد استفاده قرار میگیرد.
در ویدئو زیر ایجاد یک کلاس تجهیز برحسب الزامات استاندارد ISO 14224 نمایش داده شده است.
بدین ترتیب اطلاعات سلسه مراتبی و کلاسبندی، ویژگیهای فنی و اطلاعات سازنده و طراحی تجهیز برای ایجاد درک درستی از وضعیت تجهیزات مختلف آماده میشود. اما در ادامه مهمترین دسته دیگر از اطلاعات مورد نیاز، در رابطه با بهرهبرداری از تجهیز میباشد که حداقل شامل حالات مختلف عملیات، اهمیت، توان و مقدار تولید و سایر شرایط عملیاتی است. بخش مهمی از این دادههای عملیاتی توسط سنجههایی باید ثبت شوند که ممکن است هم شکل منطقی و هم شکل فیزیکی (مثلا متصل به IIOT) داشته باشند. سنجهها در سه نوع کیفی، تجمعی و غیر تجمعی انواع اطلاعات مربوط به بهرهبرداری، عملکرد و شرایط تجهیز را میتوانند پوشش دهند.
برای اجرای روانتر و موثرتر نرم افزار، ماژول Asset Register (مانند سایر بخشهای نرم افزار) باید بسیار کاربرپسند بوده و کاربر با چند کلیک ساده بتواند به کارکرد مورد نظر خود دست یابد. بر این مبنا استفاده از فناوریهای وب و موبایل دسترسی به اسناد و اطلاعات دقیق تجهیزات را از هر زمان و مکانی ممکن مینماید.
در ویدئو زیر دسترسی سریع و منعطف برای ایجاد یک تجهیز جدید با استفاده از کلاسبندیهای آماده یا براساس فیلدهای اطلاعاتی جدید و دلخواه نمایش داده شده است.
از دیگر ویژگیهای مهم ماژول Asset Register که در عین حال امکان دسترسی سریع کاربران در محل تجهیز به اطلاعات دقیق و شناسایی دقیق و بدون اشتباه تجهیز را ممکن میسازد، امکان تولید بارکدهای دسترسی سریع و نصب آنها بر روی تجهیز است که به راحتی برای تجهیز تولید شده و با اسکن سریع و راحت آن با هر دستگاهی میتوان براساس دسترسیها و وضعیت log-in کاربر به اطلاعات تجهیز یا امکان ایجاد درخواست کاری برای آن دسترسی داشت.
در طراحی ماژول Asset Register به انعطاف پذیری در تعریف تاکسونومی و کلاسبندی تجهیزات و الزامات دادهای داراییهای فیزیکی نگاه بسیار ویژهای شده است. همچنین امکان توسعه و حتی تغییر این الزامات دادهای با توجه به سرعت بالای تغییرات در انقلاب صنعتی چهارم از جمله ملاحظات اصلی طراحی بوده است. از دیگر ویژگیهای پیاده شده در این ماژول مبحث سنسورها و سنجههایی است که در انواع مختلف، دادههای کمّی، کیفی و یا تجمعی را برای تجهیزات جمع آوری کرده و برای استفاده توسط ماژولهای تحلیلی آماده مینمایند. اما از امکانات انحصاری و منحصر به فرد طراحی این ماژول، تعریف انواع ارث بریهای اطلاعاتی بین تجهیزات قرارگرفته در درختهای تجهیزات، لوکیشنها و سیستمهاست. همچنین امکان استفاده از سه سلسله مراتب مجزای تجهیز، لوکیش و سیستم و با ارتباطات چند به چند با هم که فقط در نرم افزارهای تراز اول کلاس جهانی مشاهده میشود.
Effectus نخستین بسته نرمافزاری مدیریت عملکرد تجهیزات و ارائه کننده سرویسهای نسل چهارمی برای مدیریت تجهیزات و داراییهای فیزیکی است. نسل جدیدی از نرم افزارهای CMMS/EAM که ماژولهای گستردهتری نسبت به آنها داشته و در بسته نرم افزاری مدیریت عملکرد تجهیزات Effectus توسعه یافته است، علاوه بر اینکه نیاز به ماژولهای CMMS و EAM های متداول در بازار از قبیل مدیریت تجهیزات، مدیریت دستورکارها، مدیریت انبار و غیره را برآورده میکند، دادههای تولید شده و در گردش در این ماژولها را آماده تحلیلهای موثر مینماید و در محیطی یکپارچه، استراتژیها و فعالیتهایی را پیشنهاد میدهد که در بهبود دسترس پذیری تجهیزات و قابلیت اطمینان و در عین حال کاهش هزینه و ریسک، نقش بی رقیبی دارد.