در یک پالایشگاه یا یک واحد پتروشیمی، طیف متنوعی از تجهیزات و داراییهای فیزیکی به کار گرفته میشوند. حرکت مواد در فرآیند تولید از دل این تجهیزات رقم میخورد و به همین دلیل صرفه اقتصادی واحد تولیدی به دسترسپذیری و قابلیت اطمینان این تجهیزات گره خورده است. تمامی سیستمها و برنامههای مدیریتی در حوزه مدیریت دارایی های فیزیکی ارزشمند نهایتاً در لایه نیروهای فنی بخش تعمیرات و نگهداری تجهیزات نفتی به دستورکارهای مشخص جریان پیدا میکنند و موفقیت آنها در گرو اجرای صحیح این امور است.
یک پالایشگاه نفتی ترکیبی پیچیده از تجهیزات پیشرفته، ماشین آلات و شریانهاست. انواع شیرها، مبدلهای حرارتی، دیگهای بخار، برجهای تقطیر، توربینهای هیدرولیک و گازی، جداکنندهها، پمپها و کمپرسورها، ولوهای صنعتی، ابزاردقیق، خشککنها و دمندهها در یک مجتمع نفتی یا پتروشیمی به چشم میخورد. (نکات مرتبط با تعمیر و نگهداری پمپ های صنعتی، تعمیر و نگهداری توربین ها، تعمیر و نگهداری کمپرسورها و تعمیر و نگهداری ولوهای صنعتی را در این لینکها بخوانید)
سالها و بعضاً دههها برای مهندسی و ساخت یک مجتمع پتروشیمی و یا یک پالایشگاه وقت، انرژی و سرمایه صرف میشود. این واحدهای صنعتی برای کار 24 ساعته، در طول 7 روز هفته و در 365 روز سال طراحی میشوند و صدها و هزاران نفر پرسنل در آن مشغول به کار میشوند.
به عنوان مثال در یک مجتمع نفتی، درست پس از آغاز بهرهبرداری بخش مهمی از هزینهها، تعمیر و نگهداری پالایشگاه میشود. توقف تولید در یک مجتمع نفتی، گاز و یا پترشیمی میتواند هزینههای غیرقابل جبرانی را به مجموعه وارد نماید. دسترسی به نیروی انسانی متخصص، سیستم شناسایی کارهای نگهداری و تعمیرات و برنامهریزی این امور در کنار مسائل مرتبط با تامین قطعات و اقلام مصرفی مورد نیاز از مصائب این حوزه میباشد.
تمامی تجهیزات در یک واحد صنعتی در برابر فرسایش ناشی از گذر زمان هستند. فرآیند تولید که در آن فشار زیاد، دمای بالا و مواد خورنده جز شرایط معمول کار تجهیز محسوب میشوند، محیطی سخت و آسیبزننده برای داراییها ایجاد میکنند. به همین دلیل است که از رده خارج شدن و خرابی بخشی جدایی ناپذیر از کار محسوب میشود، اما تعمیرات و نگهداری تجهیزات نفتی بر اساس یک برنامه زمانی که به خوبی اولویتبندی شده و بر اساس آنالیز قابلیت اطمینان طرح ریزی شده است می تواند اثر این خرابیها را به حداقل برساند.
نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه در فواصل معین زمانی که بر اساس سن و عمر باقیمانده تجهیز برنامهریزی شدهاند انجام میشود. تکرار بازدیدها و عملیات نگهداری بر اساس احتمال و عواقب خرابی تجهیز مورد نظر زمانبندی میشوند. این نوع امور نگهداشت معمولاً در زمان خاموشی یا از رده خارج شدن تجهیز به صورت کامل انجام میشوند تا از بازدیدهای غیرضرری و هزینههای تحمیلی جلوگیری شود. طیف متنوعی از کارها از جمله، نظافت، آچارکشی، تعویض روغن، روانکاری یا تعویض فیلترها و … از جمله فعالیتهای پیشگیرانه نت محسوب میشوند. وقتی سخن از نت پیشگیرانه در تعمیرات و نگهداری تجهیزات نفتی به میان میآید، ایجاد تعادل میان سه پارامتر هزینه، ریسک و عملکرد اجتنابناپذیر است. برای رسیدن به تعادل بهینه در این مثلث، توان اجرایی پرسنل، دسترسی به ابزارآلات و قطعات و البته برنامهریزی اجرایی صحیح از الزامات کار محسوب میشوند.
نت پیش بینانه اما به عنوان یک فرآیند همیشه در حال اجرا، وضعیت فعلی تجهیز را رصد میکند. این همان چیزی است که به نام پایش وضعیت نیز میشناسیم و اجرای صحیح آن بخش جدا نشدنی از برنامه تعمیرات و نگهداری تجهیزات نفتی و پتروشیمی محسوب میشود. اطلاعات میتواند توسط سنسورها و در یک سیستم و یا توسط نیروهای متخصص و به کمک ابزارهای مخصوص اندازه گیری شده و وارد سیستم نرم افزار مدیریت دارایی فیزیکی و یا نرم افزار CMMS در دسترس شود. بسیاری از دستورکارها در این زمینه، شامل بازدید چشمی و نظارت بر وضعیت اجزاء و سیستمها است. این کار نیازمند توان فنی بالا و برنامهریزی دقیق است که حالت بهینه از منظر ریسک و هزینه ایجاد کند. بازدید چشمی وضعیت یک شیر یا پمپ از نظر نشتیهای احتمالی، بازدید یک دمنده از نظر صدا و ارتعاش غیرعادی، انواع تستهای غیرمخرب (Non-Destructive) که بر روی تجهیزات ثابت و دوار انجام میشوند مانند آشکارسازی ترکها، تستهای اولتراسونیک، آنالیز روغن و …. همه و همه از تیپهای دستورکارهایی هستند که هدفشان جلوگیری از بروز خرابی است.
عملیات تعمیرات اساسی و اورهال یا همان Turnaround نیز فرآیندی است که در آن چند بخش اصلی و یا کل پالایشگاه از رده خارج شده و مورد بازنگری اساسی قرار میگیرد. این فرآیند بطور معمول هر 3 الی 5 سال با برنامهریزی صحیح اجرا میشود و ممکن است بین چند هفته تا چند ماه طول بکشد. برنامهریزی چنین عملیاتی سنگینی ممکن است یک یا دو سال به طول بیانجامد، خصوصاً در مواقعی که نیاز به جایگزینی بخشهای اصلی فرآیند تولید باشد. به همین دلیل است که دسترسی به شرکتهای ارائه کننده خدمات مجتمع و راهکاری جامع یکی فرصت طلایی برای مدیریت ریسک و هزینه ان محسوب میگردد. در این فرآیند ممکن است نیاز به همکاری با شرکتهای مهندسی و ساخت نیز باشد.
هنگام اجرای پروژه تعمیر اساسی نیروی کار متخصص و ابزارآلات و ماشین آلات به همراه قطعات مورد نیاز بایست به خوبی سازماندهی شده و در یک زمانبندی مشخص در کنار یکدیگر قرار گیرند تا امکان اجرای تسکهای پیچیده فنی فراهم گردد. تمام تجهیزاتی که نیازمند تعمیر، سرویس یا جایگزینی هستند باید از پیش مشخص شوند و منابع مورد نیاز آنها شامل تجهیزات، منابع انسانی و … به دستورکارهای مشخصی که تعریف شده اختصاص پیدا کنند. انواع تجهیزات موجود در یک واحد صنعتی نفتی در این فرآیند مورد بررسی و بازدید دقیق قرار میگیرند، در این بادیدها گاهاً دستورکارهای جدیدی برای تیم ایجاد میشود که ممکن است چارچوب زمانی و بودجهای فرآیند را دستخوش تغییر نماید. استفاده از ظرفیت پیمانکاران حرفه ای تعمیرات و نگهداری تجهیزات نفتی میتواند نقش مهمی در مدیریت ریسک و هزینه این عملیات داشته باشد.
هدف اصلی در چنین عملیاتی این است که فرآیند تولید در یک مجتمع نفت، گاز و پتروشیمی به شرایط نرمال بازگردد، آن هم در زمان برنامه ریزی شده، با بودجه معین و بدون ایجاد مخاطرات ایمنی. چنین عملیاتی در زمان بروز اوتیج (outage) کار پیچیده و دشواری است که در بسیاری از موارد از عهده نیروهای موجود در سایت به تنهایی ساخته نیست.
تعمیرات و نگهداری تجهیزات نفتی و بازرسی آنان در یک پالایشگاه، از عوامل بشدت تاثیرگذار بر ایمنی و قابلیت اطمینان بهرهبرداری از این داراییهای فیزیکی محسوب می شود. این امر نقش حیاتی در افزایش بهره وری در تولید و نتیجتاً تحقق سود بیشتر برای شرکت ها ایفا میکند. امور مرتبط با تعمیرات و نگهداری تجهیزات نفتی معمولاً شامل فرآیندهای فنی بر روی داراییهای مکانیکی، الکتریکی، ابزار دقیق و تاسیسات میگردد. این فرآیند بایست پایش وضعیت، سرویس و نگهداری و عیبیابی و تعمیرات تجهیزات را در محدودههای مشخص پوشش دهد.
در کنار بحث نگهداری و تعمیرات که از جایگاه ویژهای برخوردار است، موضوع مهم دیگر امر بازرسی است. فرآیند بازرسی شامل ارزیابی و تایید کیفیت اجرای تعمیرات و نگهداری این تجهیزات خواه ثابت و خواه دوار در چرخه بهرهبرداری آنان میگردد. میزان مطابقت خواستههای فنی و الازمات قانونی با وضعیت واقعی داراییهای فیزیکی، تحلیلهای ریشهای خرابی و تخمین عمر باقیمانده تجهیزات و فاصله تا خرابیها با هدف ایجاد یک برنامه جایگزینی با هدف بهبود قابلیت اطمینان در حوزه بهرهبرداری، و بهبود کیفیت مواد مورد استفاده از لحاظ متالورژیک از جمله دیگر وظایف فرآیند بازرسی در یک چنین واحد صنعتی میباشد. در کنار تمام این موارد، شاخصهای فرآیندی تولید نیز توسط کارگروهی به صورت مداوم پایش می شود و وضعیت داراییهای حساس در این فرآیندها بصورت مداوم پایش و کنترل میشود.
شرکت پمکو با تکیه بر توان مدیریتی و فنی و سوابق درخشان در حوزه مشاوره و استقرار سیستم مدیریت داراییهای فیزیکی در بسیاری از واحدهای پتروشیمی و پالایشگاههای نفت و گاز کشور، آماده ارائه راهکارهای جامع و موردی تعمیرات و نگهداری تجهیزات نفتی میباشد. این شرکت با دسترسی به شبکهای متخصص و حرفهای از نیروهای فنی و آموزش دیده و دارای سابقه کار تخصصی قابل توجه در حوزه تجهیزات نفت، گاز و پتروشیمی در زمینه ارائه خدمات زیر آماده همکاری با مجتمعها میباشد:
کلید اجرای موفق برنامه نگهداری و تعمیرات تجهیزات نفتی توسط شرکت پمکو – با هدف افزایش بهره وری، صرفه جویی و افزایش ایمنی – در نیروی انسانی متخصص و متعهد و فرهنگ سازمانی این شرکت نهفته است که همه و همه در راستای ارائه راهکار جامع و در راستای خلق بیشترین ارزش از دارایی های فیزیکی در صنعت نفت، گار و پتروشیمی هم جهت شدهاند. نیروهای انسانی متخصص شرکت پمکو بصورت تخصصی در حوزه کاری خود آموزش دیده و سازماندهی شدهاند تا فعالیتهای پیچیده تعمیرات و نگهداری تجهیزات نفتی و پالایشگاهی را به صورت پیوسته و با بهرهوری بالا انجام دهند. اجرای تعمیراتی در پالایشگاهها و پتروشیمیها گران است، اما نظم، سازماندهی و بکارگیری برنامه مدون نت پیشگیرانه و پیش بینانه به پشتوانه همین نیروی انسانی متخصص و توان مدیریتی بالا، منجر به صرفهجویی قابل توجه میگردد.
همه موارد گفته شده نشاندهنده این مهم است که تضمین خلق بیشترین ارزش از داراییهای فیزیکی دیگر با راهکارهای موردی و پراکنده امکانپذیر نخواهد بود چراکه ریسکهای زیادی را متوجه پروژههای نگهداری و تعمیرات خواهد کرد. شرکت پمکو با سالها تجربه در زمینهها مختلف مدیریت داراییهای فیزیکی، از جمله مشاوره، آموزش، نظارت بر پیمان، بومی سازی و استقرار نرم افزار مدیریت داراییهای فیزیکی و البته اجرای عملیات فنی تعمیرات و نگهداری، به عنوان ارائهدهنده راهکارهای جامع آماده ارائه خدمات باکیفیت در این خصوص میباشد.